Μετά από δέκα χρόνια αναμονής ήρθε η ώρα εφαρμογής της Ταυτότητας Κτιρίου. Από την 1η Φεβρουαρίου η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου (Η.Τ.Κ.) παύει την προαιρετική-πιλοτική λειτουργία της και γίνεται πλέον υποχρεωτική.
Εκπρόσωποι του υπουργείου μιλούν για «κορυφαία μεταρρύθμιση», θεωρώντας πως θα αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για την πολυπόθητη καταγραφή του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Η καταχώρηση των πληροφοριών γίνεται αποκλειστικά μέσω ψηφιακής πλατφόρμας που δημιούργησε το Τ.Ε.Ε., με σκοπό την καταγραφή όλων των κτιρίων, παλαιών και νέων, δημόσιων και ιδιωτικών· με όρους διαφάνειας σε ένα ηλεκτρονικό σύστημα καθημερινής παρακολούθησης και ενημέρωσης.
Σκοπός του εγχειρήματος είναι να μπει τέλος στη γραφειοκρατία καθώς όλα τα δικαιολογητικά που σχετίζονται με ακίνητα θα βρίσκονται συγκεντρωμένα σε μια πλατφόρμα που μελλοντικά θα έχει τη δυνατότητα να συνδέεται και να λειτουργεί παράλληλα με άλλες βάσεις δεδομένων της πολιτείας.
Ένας γρήγορος ορισμός
Η Η.Τ.Κ. είναι πλέον ο πλήρης ηλεκτρονικός φάκελος ενός κτιρίου/μιας αυτοτελούς διαιρεμένης ιδιοκτησίας ή ακόμη και ενός αδόμητου οικοπέδου/γηπέδου που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες όπως : η οικοδομική του άδεια, τα σχέδια κατόψεων, ο πίνακας χιλιοστών, το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αυθαιρέτων κ.λπ.. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δεν διαθέτει κάποια από τα απαραίτητα δικαιολογητικά τότε θα πρέπει να τα αποκτήσει ώστε να εισαχθούν.
Ηλεκτρονικό Μητρώο
Στην πράξη το ηλεκτρονικό μητρώο θα αποτελεί τη βάση δεδομένων της Η.Τ.Κ. που είναι διαθέσιμη μόνο σε υπηρεσίες και εξουσιοδοτημένους μηχανικούς. Σε αυτή τηρούνται στοιχεία σχετικά με : τις ιδιοκτησίες, τους κυρίους του έργου, τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς, τα πιστοποιητικά ελέγχου και το πιστοποιητικό πληρότητας της Η.Τ.Κ.. Όλες οι καταχωρημένες ιδιοκτησίες εμφανίζονται στην αναζήτηση του Ηλεκτρονικού Μητρώου Ταυτότητας Κτιρίου, ανεξαρτήτως του σταδίου επεξεργασίας (προσωρινά αποθηκευμένες ή οριστικά υποβληθείσες).
Η απόκτηση της Ταυτότητας
Ο νόμος ορίζει ότι, αρμόδιος για τη διαδικασία συμπλήρωσης είναι υποχρεωτικά ο εξουσιοδοτημένος (από τον ιδιοκτήτη) μηχανικός, με ευθύνη ελέγχου ορθότητας και πληρότητας όλων των απαιτούμενων δικαιολογητικών που του παραδίδει ο ενδιαφερόμενος πολίτης. Η καταχώριση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου ή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας υλοποιείται σε δύο βασικά στάδια :
Απόσπασμα Ταυτότητας
Μετά την καταχώριση όλων των απαιτούμενων στοιχείων τόσο για το οικόπεδο/γήπεδο όσο και για την ιδιοκτησία, ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός εκδίδει το Απόσπασμα Ταυτότητας Κτιρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας που φέρει τον μοναδικό κωδικό Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας και κλειδί γνησιότητας. Ουσιαστικά το Απόσπασμα είναι η αποτύπωση του τεχνικού φακέλου του ακινήτου με αναφορές στο σύνολο των στοιχείων του.
Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας
Σαν συνέχεια της έκδοσης του Αποσπάσματος, ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός αιτείται μέσω του πληροφοριακού συστήματος την έκδοση του Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διαιρεμένης Ιδιοκτησίας. Αυτό γίνεται εφόσον νωρίτερα έχει δηλώσει υπεύθυνα πως όλα τα στοιχεία που καταχωρήθηκαν έχουν ελεγχθεί από τον ίδιο, τόσο ως προς την πληρότητα όσο και ως προς την ορθότητα τους. Το Πιστοποιητικό Πληρότητας περιλαμβάνει «αποτύπωση» των στοιχείων του Αποσπάσματος καθώς και ενσωματωμένη την ειδική βεβαίωση του μηχανικού σχετικά με το αν ακίνητο έχει ή δεν έχει τακτοποιημένες αυθαιρεσίες και πλέον απαιτείται για κάθε είδους δικαιοπραξία.
Πλήθος Πιστοποιητικών
Το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου ή Αυτοτελούς Διαιρεμένης Ιδιοκτησίας εκδίδεται υποχρεωτικά ανά ιδιοκτησία, που αποτελεί αντικείμενο μεταβίβασης. Σε ακίνητα με σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών, όπως είναι κατά κανόνα οι πολυκατοικίες, η Ταυτότητα Κτιρίου προκύπτει από το σύνολο των Αποσπασμάτων όλων των αυτοτελών διηρημένων ιδιοκτησιών (διαμερισμάτων) και των κοινόχρηστων χώρων. Η διάρκεια ισχύος του Πιστοποιητικού είναι 2 μήνες από την ημερομηνία αυτοψίας που υποχρεωτικά διενεργεί ο μηχανικός στο ακίνητο. Το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διαιρεμένης Ιδιοκτησίας, φέρει μοναδικό αριθμό και λαμβάνει κλειδί γνησιότητας και αποτελεί έγγραφο που θα χρησιμοποιείται σε όλες τις μελλοντικές δικαιοπραξίες που πρόκειται να εκτελέσει ο ιδιοκτήτης.
Δικαιολογητικά
Η καταχώριση στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά που αναφέρει ο ν.4495/2017 και συγκεκριμένα :
Υποχρέωση
Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου πρέπει να έχουν :
Για την υποβολή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, βάσει του ν.4495/2017, τα παλαιότερα κτίρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες :
Α. Κατηγορία 1η με περιθώριο 5 ετών για την καταχώριση της Η.Τ.Κ.
Β. Κατηγορία 2η χωρίς συγκεκριμένο περιθώριο για την καταχώριση της Η.Τ.Κ.
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλα τα υπόλοιπα κτίρια και οι αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως χρήσης.
Για αυτά τα κτίρια η υποβολή γίνεται κατά τη μεταβίβαση του κτιρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας και η σχετική βεβαίωση προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.
Σε κάθε περίπτωση ο νόμος ορίζει ρητή υποχρέωση ενημέρωσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου ύστερα από οποιαδήποτε εργασία παρέμβασης ή τροποποίησης στο κτίριο / οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία, για την οποία απαιτείται οικοδομική άδεια ή έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας από δημόσια αρχή. Αυτό προβλέπεται για να διασφαλίζεται η συνεχής, έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση του Ηλεκτρονικού Μητρώου.